Kronyck – 193

Onvoltooid verleden tijd
Huub Kerkhoffs laat zijn gedachten gaan over de herfst en bladert door de nieuwe Kronyck.

Foto 1: Huub Kerkhoffs

Jan Manschot-meer dan Normaal
Peter Groeskamp en Erik Meinen duiken in het leven van de mens en muzikant Jan Manschot. Motorcross, Normaal en de Heinone’s. Conclusie: Jan Manschot is méér dan Normaal. In dit eerste deel de eerste schreden van Jan Manschot op het muzikale pad, de oprichting van Normaal in 1975, de doorbraak en de successen, het motorongeluk in 1985, de moeizame rentree, tot aan de dag waarop Jan besluit met de band te stoppen.

Foto 2: Jan Manschot in actie met Normaal, september 1977. Foto: collectie R. Schmidt.

Emotioneel weerzien met de Kruisberg
Karel Berkhuysen ontving op 24 augustus drie voormalige Molukse verstekelingen die in 1958 korte tijd op de Kruisberg gehuisvest waren. Wat ging hier aan vooraf en hoe ging het verder?

Dèr Mouw en het gymnasium in opspraak
In de serie Markante leraren ditmaal een artikel over Dèr Mouw. Een verkorte versie van het artikel ‘Gymnasium in opspraak’ van Dèr Mouws biograaf Lucien Custers. Johan Andreus Dèr Mouw, leraar klassieke talen aan het gymnasium in Doetinchem, een voorloper van het Rietveld Lyceum, was rond de vorige eeuwwisseling het middelpunt van een affaire die tot in regeringskringen de aandacht trok.

Foto 3: Dèr Mouw omstreeks 1900 (Uit: Erfgoed Centrum Achterhoek en Liemers, 1095-1, nr. 2420).

Expoga, hét evenement van Gaanderen
Wie herinnert zich niet de Expoga? Naar aanleiding van de onlangs gehouden 2024-versie blikt Harry Krul terug op de vroeger zo geliefde en veel bezochte Gaanderense beurs. Waar de Expoga in de jaren zeventig en tachtig vooral een ondernemers-evenement was, is in de 2024-versie heel Gaanderen voor het voetlicht gebracht. Er was niet alleen plaats voor ondernemers, maar ook voor sport- en culturele verenigingen, maatschappelijke organisaties én inwoners met een bijzondere hobby of verhaal. In dit artikel wordt teruggekeken naar de periode dat de Expoga jaarlijks plaats had en wat er zoal werd getoond en georganiseerd.

Foto 4: Een deelnemer krijgt via de ondernemers Centen, Thus en Koenders een wasmachine.

Uit het archief: Georgius’ zorgen
Joep de Graaff deelt Georgius’ zorgen in Verhalen uit het archief. Ditmaal de christelijke levenswandel met aandacht voor kerkelijke tucht, armenzorg en onderwijs.

Foto 5: Schoolmeester met drie leerlingen bij een tafel, Adriaen van Ostade (1671 – 1679), Collectie Rijksmuseum.

Het schooltje in de Wittebrink
Betty Blikman-Ruiterkamp schrijft over de geschiedenis van het schooltje in de Wittebrink. Gelegen pal naast de veevoederfabriek aan de weg van Hummelo naar Zelhem. Een van de vele dorpsschooltjes waarvoor het doek is gevallen door te weinig leerlingen.
Voor 1867 gingen de kinderen in deze omgeving over het algemeen lopend naar school. Dat was meestal naar Zelhem of naar Hummelo: net waar het ouderlijk huis stond. Wat een vooruitgang voor de inwoners, toen de Wittebrinkse school werd gesticht! Dat deze school er kwam, had veel te maken met een bekende inwoner van Doetinchem. De filantroop, evangelist en dominee Jan van Dijk (van Ruimzicht) werkte toen al enkele jaren in Doetinchem en omgeving. Deze Friese boerenzoon woonde vanaf 1862 in Doetinchem, waar hij predikant was van de Christelijke Afgescheiden Gemeente.

Foto 6: De school in de Wittebrink in 1918. Foto: collectie Ellie Somsen.

Kisman en zijn veelomvattende oeuvre
Co Roording beschreef in Kronyck 192 het leven van Anton Karel Kisman. Ter afsluiting bespreekt Co zijn ruime oeuvre.

Foto 7: Antonie Kisman bekijkt een van de vele door hem geschreven boeken: Doetinchem in vervagende beelden. Bron: Kronyck 153, ‘In memoriam A.K. Kisman’ door Ton Notten, pagina 26-27.

De Graafschap, hoe het verder ging
Na het tumultueuze begin van vereniging betaald voetbal De Graafschap verhaalt Mario Monasso over het verdere verloop, de eerste wedstrijden, opkomst van het betaald voetbal en de gevolgen voor de amateurclubs.

Foto 8: Voormalig Doetinchems burgemeester J.E. Boddens Hosang staat voor de aftrap van het eerste profduel in de ‘Wilde Bond’. Van links naar echts: grensrechters Bultens en Corstiaans, Frans de Munck, burgemeester J.E. Boddens Hosang, Wim Hendriks en scheidsrechter Reijers. Uit: ‘De Graafschap tussen toen en nu. Veertig seizoenen betaald voetbal in de Achterhoek’. Een uitgave van de Vereniging Betaald Voetbal De Graafschap in samenwerking met het Gelders Dagblad, 1995.

Waterpunt voor de Ambtsbegraafplaats
De Stads- en Ambtsbegraafplaats in Doetinchem worden onderhouden door vrijwilligers. Door het planten van bomen en struiken willen zij de oorspronkelijke structuur van de Ambtsbegraafplaats terugbrengen.

Foto 9: De ingang van de Ambtsbegraafplaats aan de Varsseveldseweg. Foto: Stichting Behoud Stads-en Ambtsbegraafplaats.

Gerrit Vogel, koster van de Catharinakerk
Gerrit Vogel was koster van de Catharinakerk aan het einde van de negentiende eeuw. Theo J. Rougoor schrijft over zijn leven en zijn werkzaamheden voor de kerk.

Foto 10: Doetinchemmers verlaten de Catharinakerk, rond 1900. De in- en uitgang is in het koor. Foto collectie Theo J. Rougoor.