Kronyck – 158

Redactioneel Jan Berends: Feest!
In 1976 kwam de heemkundecommissie van de gemeente klaar met haar taak een 150-tal dia’s te verzamelen over Oud-Doetinchem. Bij een vertoning daarvan in de hal van het stadhuis liep het storm en daar werd dan, staande de vergadering, de Oudheidkundige Kring Deutekom opgericht. In augustus 1976 veerscheen de eerste Kronyck en in de jaren, die volgden groeide de kring voorspoedig. De kroonjaren kregen iedere keer een accent. Zo werd bij het 5-jarig bestaan een middeleeuwse maaltijd aangericht in het Onland, omlijst met oude muziek. Bij het 10-jarig jubileum werd het eerste deel van de maquette Doetinchem 1940 gepresenteerd in Amphion. Het 15-jarig feest werd gemarkeerd door de toestemming van vader abt (met frisse tegenzin), het kasteel Slangenburg na vele jaren weer open te stellen voor geïnteresseerde buitenstaanders. Het begin van nu al 25 jaar rondleidingen, verdere studie van de geschiedenis van het kasteel en excursies naar connecties in het Münsterland. Bij het zilveren jubileum werd fors uitgepakt. Schilderijen met als onderwerp Doetinchem e.o. werden opgespoord. Deze werden bij elkaar gebracht voor documentatie en gefotografeerd en de levensloop van de schilder werd nagelopen en vastgelegd. Alles resulterend in Kronyck 100, in kleur, over Doetinchemse, Zelhemse en Gaanderense schilderkunst, een expositie van deze werken in het Stadsmuseum, een grote bijeenkomst in de Catharinakerk en een concert van het Oost-Nederlands Kamerkoor. Bij de opening van de expositie en de aanbieding van het eerste exemplaar Geschilderd Verleden, gaf de burgemeester in een toespraakje aan de Kronyck op haar nachtkastje te leggen. Een grote eer! Uit vrijwillige bijdragen van de leden werd een bronzen kunstwerk, Paradise Lost van Jean en Marianne Bremers door Deutekom geschonken aan Doetinchem. Tot de grote renovatie van het stadhuis stond het daar in de hal. Na modernisering daar verbannen, staat het prachtig in het Koetshuis van Slangenburg. En nu verwachten we het 40-jarig bestaan. Zou het niet aardig zijn als leden opnieuw een cadeautje te geven aan de vereniging. Wat denkt u ervan? Vraag bij ondergetekende of een bestuurslid eens een paar oude Kronycken en geeft deze dan aan een buur, een vriend of vriendin of een geïnteresseerd familielid. Hoe meer zielen (leden), hoe meer vreugd op het feest!

Menno, Frederik Johan of toch …… (afb. 1)
Over de duiding van historische schilderijen bestaat nog wel eens een verschil van mening onder deskundigen. Zo zou een schilderij met een portret van 17e eeuwse legeraanvoerder Menno van Coehoorn bij nader inzien het portret van ‘generaal Slangenburg’ Frederik Johan van Baer zijn. Klopt dat? Onderzoek aan de hand van schilderijen uit de familiegalerij van de Van Baers moet uitkomst bieden. Zie de portretten en vergelijk zelf.

Uit de goede tijd bij de ‘Grabo’ (afb. 2)
In drie afleveringen beschrijft Henk Harmsen zijn herinneringen uit de jaren 1975-1985 aan het dagblad De Graafschapbode. Deze krant had toen zijn kantoor aan het Simonsplein, hartje Doetinchem, in het voormalige pand van de Twentse Bank. In dit eerste artikel gaat het over de samenstelling van de redactie, het correspondentennetwerk en over de systemen waarmee nieuws en foto’s werden verzonden.

Gaanderen op de film in 1950 en 1959 (afb. 3)
Heel Nederland op de film, zo begon een persbericht van de Nederlandse federatie van Harmonie en Fanfare gezelschappen in 1949. Deze verenigingen zaten na de Duitse bezetting zonder geld en vaak ook nog zonder instrumenten, omdat deze waren afgepakt en omgesmolten tot wapentuig. Een slim idee, die zogenoemde dorpsfilms, want je zag jezelf of je naaste zelden of nooit op bewegend beeld. Succes en inkomsten verzekerd door een hoge opkomst bij de vertoning.

Redactioneel Jan Bol: Lang leve Kronyck (afb. 4)
In zijn voorwoord Feest! haalt redacteur Jan Berends het stichtingsjaar 1976 van de Oudheidkundige Kring Deutekom al aan. Bijna tegelijk zag de allereerste editie van Kronyck het levenslicht.

Die allereerste editie was nog bescheiden van omvang en onderscheidde zich qua uiting niet veel van het eerste de beste clubblad. Een bescheiden begin.

Burgemeester Havermans schreef een Ten geleide. Daarin sprak hij zijn hoop tot samenwerking met verschillende heemkundige kringen. Tegenwoordig dragen de Oudheidkundige Vereniging Gander en de Oudheidkundige Vereniging Salehem bij aan het succes van Kronyck.

Ons heemkundig, zo u wilt historisch tijdschrift is nu bijna 40 jaar jong. Een heel leger onderzoekers en archiefspitters, schrijvers en beeldverzamelaars zorgde en zorgt steeds weer voor een wetens(w)aardige inhoud. Professionele vormgeving versterkt de inhoud.

Hoort, zegt het voort! Laat familie, vrienden en buren delen in het plezier dat u beleeft aan Kronyck. Maak hen lid, maak hen abonnee, voor de komende 40 jaar.

Sebbelee bracht busvervoer tot bloei (afb. 5)
Achter het voormalige hoofdkantoor van de Gelderse Tramweg Maatschappij aan de Keppelseweg in Doetinchem ligt een nieuwe wijk, waar we de Sebbeleestraat vinden. Een toepasselijke naam, want Hendrik Willem Sebbelee was van 1915 tot 1939 directeur van de toenmalige Geldersche Stoomtramweg Maatschappij. Hij maakte de grote ommezwaai mee van tram naar bussen, van de exploitatie van de stoomtram tot die van modern busvervoer.

Oud-burgemeester Langman geeft een kijkje in Zelhem (afb. 6)
Het Cultureel Supplement (CS) van de NRC schreef in de jaren zeventig een prijsvraag uit onder de titel ‘Maak uw eigen Dorpspagina’, een pagina over een dorp, stad, straat of plein. De oud-burgemeester van Zelhem, Herman Jan Langman schreef een lijvig stuk over zijn vroegere gemeente Zelhem.

Dagelijks brood aan de Boliestraat (afb. 7)
Brood heeft in de geschiedenis van de mensheid altijd een grote rol gespeeld. Dat blijkt ook uit een uitdrukking als ‘het dagelijks brood verdienen’. In Doetinchem waren diverse bakkerijen, maar de Boliestraat spande de kroon. Al aan het begin van de vorige eeuw waren in deze straat bakkerijen gevestigd. Het waren bakker Coops en bakker Vinkenborg die er het dagelijks brood bakten en de klanten bedienden.

Bijzonder dagelijks leven tijdens de bezetting
Piet Spaans schrijft een serie over zijn leven. Hij is historisch publicist, afkomstig uit Den Haag. Evacuatie bracht hem als kind in 1942 in Doetinchem. De familie Spaans kwam uit Scheveningen, dat voor de kustverdediging moest worden ontruimd. In het vierde verhaal over zijn oorlogstijd gaat het over contact met de Duitse bezetter, krijgsgevangenen en oorlogsbuit.