Kronyck – 163

De Kronyck verschijnt vier keer per jaar. De Historische Vereniging Deutekom brengt de Kronyck uit samen met de Oudheidkundige Vereniging Gander (Gaanderen). In de Kronyck verschijnen artikelen over Doetinchem, Gaanderen en wijde omgeving. Ook historische verhalen en lokale wetenswaardigheden worden hierin gepubliceerd. Bijdragen van leden kunnen worden aangeboden aan de redactie van de Kronyck. Er is ook een speciale rubriek in de Kronyck met bijdragen van lezers (leden).

Het abonnement op de Kronyck is inbegrepen in het lidmaatschap en wordt gratis toegestuurd. In de boekhandel zijn losse exemplaren te koop. Losse nummers kosten € 6,00. Overname van artikelen alleen na toestemming van de redactie en altijd met bronvermelding. Exemplaren uit voorgaande jaren zijn verkrijgbaar via de redactie.

Coördinatie distributie en contactpersoon redactie tijdschrift Kronyck:
Emmy Huls
ha.huls@hetnet.nl
0314-381197

Index Kronyck van 1976 t/m 2006, klik hier
Index Kronyck van 2006 tot 2024, klik hier

Kronyck – 163

edactioneel Jan Berends: ‘De Vremde Postzegel’ en andere tijden (afb. 1)
Ruim 25 jaar geleden publiceerden we in Kronyck tot twee keer toe een artikel over de bijnamen in Doetinchem. Daarbij prachtige voorbeelden, zoals ‘de Onderzeeër’ voor Buunk, een machinist van de GTW. Hij verongelukte bijna op de Schipbrug bij Doesburg met zijn in de IJssel stortende locomotief, maar hij redde zijn leven door op een ponton te springen.

Een andere wel heel curieuze bijnaam was ‘de Vremde Postzegel’ voor Frank, die een confectiezaak dreef in de Grutstraat. Behalve mode verkocht Frank van onder de toonbank een middel, geliefd bij vrijende paartjes die nog niet toe waren aan de gevolgen. Als een jongeman zich in de zaak vervoegde, bestelde hij, ook al vanwege rondlopende winkelende dames: ‘Een deusken vremde postzegels’. Dat was voldoende om het gewenste product overhandigd te krijgen.

Schrijvend over de oudste boekhandel in onze stad gingen mijn gedachten een beetje op de loop. Ik vroeg mij in gemoede af of bij Raadgeep & Berrevoets ook wel eens iets van onder de toonbank verkocht zou zijn.…Niet voor te stellen bij zo’n keurige zaak!

In onze tijd hoeft men zich dat niet meer af te vragen. ‘De vremde postzegels’ zijn overal te krijgen en nog zoveel meer op dat gebied. In de boekhandel kijkt niemand meer op van het feit dat de voorraad bestaat uit serieuze literatuur, maar ook ondeugende uitgaven. Andere tijden hebben de keuze op vele gebieden in ons leven verruimd en verrijkt!

175 jaar leescultuur bij Raadgeep en Berrevoets (afb. 2)
Boekenliefhebbers ruiken de geur van boeken in een boekhandel al voor ze in boeken kijken. Uiterlijk en inhoud trekken aan en voor de meeste lezers is een boek altijd nog aantrekkelijker dan een e-reader. Al 175 jaar brengt boekhandel Raadgeep & Berrevoets in de Hamburgerstraat leescultuur naar Doetinchem en is daarmee, voor zover is na te gaan, de oudste nog bestaande zaak in deze stad. Reden voor de auteur van dit artikel om eens in de geschiedenis te duiken.

Allerlei van de redactietafel
Dank aan Jan Bol.
De redactie van Kronyck heeft in maart 2017 afscheid genomen van coördinator/eindredacteur Jan Bol, die om hem moverende redenen besloot te stoppen. Gedurende bijna 3 jaar deed hij coördinatie en eindredactie op zijn geheel eigen wijze. Hij wist indeling en vormgeving een boost te geven, samen met vormgever Rob Wapstra. Wij danken hem voor zijn inzet en wensen hem het allerbeste toe. Zijn taak wordt overgenomen door Gerry Arendsen, reeds een aantal jaren werkzaam binnen de redactie.

Verder: uitbreiding redactie, correcties en aanvullingen en ledenaantal.

Duitsers verlieten massaal de Achterhoek in mei 1942 (afb. 3)
Dit jaar stond de herdenking van 4 en 5 mei in het kader van persoonlijke verhalen. Reden waarom Kronyck nog een keer wil terugkomen op Jan W. Hubscher, die op 14 februari bij een luchtaanval op Doetinchem dodelijk werd getroffen. Hij heeft in de oorlogsjaren een soort dagboek bijgehouden. Daaruit publiceerden we al twee keer eerder. De periode waarover het nu gaat, eindigt met het massale vertrek van de Duitsers uit de Achterhoek in mei 1942. Daardoor verminderde het aantal luchtgevechten in deze regio.

Onverwacht oog in oog met Carel Hendrik Verhuell (afb. 4)
In de zomer van 2016 ging de auteur van dit artikel een dagje naar Amsterdam met zijn kinderen en bezocht daar het Scheepvaartmuseum. Na het VOC-schip ‘De Amsterdam’ te hebben bekeken liep hij door het museum en bezocht de schilderijencollectie. Een verrassing, want hij zag op een schilderij onze Doetinchemse held Carel Hendrik Verhuel. De aanleiding om nader onderzoek te doen naar deze admiraal.

Wethouder Frans Ernst: bescheiden duizendpoot (afb. 5)
Kronyck publiceert met enige regelmaat portretten van personen die in de tweede helft van de twintigste eeuw een prominente rol in het openbare leven hebben bekleed. Ditmaal Frans Ernst (1912-1996) uit Gaanderen, die acht jaar raadslid en zestien jaar wethouder van de gemeente Doetinchem was.

Een nieuw leven voor het Witte Kerkje Gaanderen (afb. 6)
In heel Nederland komen door de terugloop van het aantal betalende leden de laatste jaren steeds meer kerken leeg te staan, zo ook de Witte Kerk in Gaanderen. Eerst is nog een poging gedaan om het gebruik als kerk te waarborgen, maar dat strandde. Na enige jaren leegstand (vanaf 2012) is vanaf 2014 de Witte Kerk opgeknapt en van binnen omgebouwd tot zes appartementen voor 24-uurszorg, die in de zomer van 2015 betrokken zijn.

Zoals Wilma’s pension bestond er geen tweede (afb. 7)
Doetinchem telde een halve eeuw geleden heel wat pensions. Over een daarvan, Avondrood, schreef Co Roording reeds in Kronyck 156. In dit artikel halt Ton Notten herinneringen op aan een ander pension, dat van Wilma van der Hoogte. Hij verbleef er zes jaar en trouwde toen met Betty van der Vliet, die hij in Wilma’s pension had leren kennen. Niet omdat zij er ook woonde, maar omdat zij daar regelmatig kwam.

Ingezonden brieven uit Gaanderen 3
In oude uitgaven van De Graafschap-Bode van 1928 en 1929 trof Han Tuenter een aantal ingezonden brieven aan, ondertekend door een zekere GAANDERENAAR. Het betreft brieven die een antwoord zijn op eerder verschenen ‘Winterswijksche Brieven’ van ene Hr. Wander die in De Graafschap-Bode van 1924 tot 1927 verschenen. In die brieven beschreef hij het wel en wee in die tijd in en rond Winterswijk. Gaanderenaar probeert in vijf brieven hetzelfde te doen over Gaanderen in die tijd. Hij noemt in die brieven de heer Wander abusievelijk Wanderer.

In Kronyck 163 staat een transcriptie van brief nummer 3, uit de krant van vrijdag 21 december 1928.

Over wegbeheer en bunkerdeksels (afb. 8)
De auteur vertelt over de wijze waarop ooit wegen wel meer dan een kilometer breed konden worden. Over eigen of andermans land, afhankelijk van de situatie. Maar ook de bunkerdeksels van de bekende Kochbunkers komen aan de orde. Er zijn er veel weggehaald, maar bij het Achterhoeks Museum in Hengelo (Gld.) en aan de Oostelijke Rondweg in Doetinchem kan men ze nog zien in deze regio.

Misschien vind u dit ook leuk: